Türkiye nüfusunun 26,9’unu çocuk nüfus oluşturdu

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre; 2021 yıl sonu itibarıyla, Türkiye nüfusu 84 milyon 680 bin 273 kişi iken bunun 22 milyon 738 bin 300'ünü çocuklar oluşturdu. Çocuk nüfusun 51,3'ünü erkek çocuklar, 48,7'sini kız çocuklar oluşturdu. Birleşmiş Milletler tanımına göre; 0-17 yaş grubunu içeren çocuk nüfus, 1970 yılında toplam nüfusun 48,5'ini oluştururken bu oran 1990 yılında 41,8 ve 2021 yılında 26,9 oldu.

Nüfus projeksiyonlarına göre; çocuk nüfus oranının 2025 yılında 26,6, 2030 yılında 25,6, 2040 yılında 23,3, 2060 yılında 20,4 ve 2080 yılında 19,0 olacağı öngörüldü.

Çocuk nüfusun toplam nüfus içindeki oranı, 1935-2080

Kaynak: TÜİK, Genel Nüfus Sayımları, 1935-1990
              TÜİK, Nüfus Tahminleri, 2000
              TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2007-2021
              TÜİK, 2018 Nüfus Projeksiyonları, 2025-2080

Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin çocuk nüfus oranları incelendiğinde; 2021 yılında çocuk nüfus oranının AB ortalaması 18,2 oldu. AB üye ülkeleri içerisinde en fazla çocuk nüfus oranına sahip olan ülkelerin sırasıyla; 23,9 ile İrlanda, 21,5 ile Fransa, 21,1 ile İsveç olduğu görüldü. Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu ülkeler ise sırasıyla; 15,8 ile İtalya, 15,9 ile Malta, 16,5 ile Portekiz ve Almanya oldu. Türkiye'nin çocuk nüfus oranının 26,9 ile AB üye ülkelerinden daha yüksek olduğu görüldü.

Çocuk nüfus oranının Avrupa Birliği üye ülkeleri ile karşılaştırması, 2021

Kaynak: Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) veritabanı, 2021
              TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2021

ADNKS sonuçlarına göre; illerin toplam nüfusları içindeki çocuk nüfus oranları incelendiğinde, 2021 yılında en yüksek çocuk nüfus oranına sahip olan il, 45,2 ile Şanlıurfa oldu. Şanlıurfa ilini 42,3 ile Şırnak ve 40,1 ile Ağrı izledi.

Çocuk nüfus oranının en yüksek ve en düşük olduğu 10 il, 2021

Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2021
 

Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu il, 17,3 ile Tunceli oldu. Tunceli ilini 17,8 ile Edirne ve 18,4 ile Kırklareli izledi.

İllere göre çocuk nüfus oranı, 2021

Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2021

ADNKS sonuçlarına göre 2021 yılında toplam hanehalkı sayısı 25 milyon 329 bin 833 oldu. Hanelerin 45,3'ünde 0-17 yaş grubunda en az bir çocuk bulunduğu gözlendi. Bu hanelerin illere göre dağılımı incelendiğinde, 0-17 yaş grubunda en az bir çocuk bulunan hanehalkı oranının en yüksek olduğu ilin 71,6 ile Şanlıurfa, en düşük olduğu illerin 30,0 ile Sinop ve Tunceli olduğu görüldü.

Toplam hanelerin 19,1'inde 0-17 yaş grubunda bir çocuk, 15,8'inde iki çocuk, 6,7'sinde üç çocuk, 2,3'ünde dört çocuk, 1,5'inde ise beş ve daha fazla çocuk bulunduğu görüldü.

Çocuk nüfus yaş grubuna göre incelendiğinde, 2016 yılında çocuk nüfusun 28,2'sinin 0-4 yaş grubunda, 27,7'sinin 5-9 yaş grubunda, 26,8'inin 10-14 yaş grubunda ve 17,3'ünün 15-17 yaş grubunda yer aldığı görülürken, 2021 yılında 26,0'sının 0-4 yaş grubunda, 29,1'inin 5-9 yaş grubunda, 28,3'ünün 10-14 yaş grubunda ve 16,5'inin 15-17 yaş grubunda yer aldığı görüldü.

Yaş grubuna göre çocuk nüfus oranı, 2016, 2021

Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2016, 2021
Grafikteki rakamlar, yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir.

Doğum istatistiklerine göre; 2020 yılında canlı doğan bebek sayısı, 1 milyon 112 bin 859 oldu. Doğan bebeklerin 570 bin 892'si erkek, 541 bin 967'si ise kız oldu. Canlı doğan bebeklerin 97,1'ini tekil, 2,9'unu ikiz, 0,1'ini ise üçüz ve daha fazla çoğul doğumlar oluşturdu.

Sağlık Bakanlığı verilerine göre; hastanede gerçekleşen doğumların oranı, 2010 yılında 91,6 iken 2020 yılında 98,0 oldu.

ADNKS sonuçlarına göre; 2021 yılında doğan bebeklere konulan en popüler erkek bebek isimleri, Yusuf, Alparslan ve Miraç; en popüler kız bebek isimleri ise Zeynep, Elif ve Asel oldu. Doğan erkek bebeklerin 7 bin 88'ine Yusuf, 6 bin 218'ine Alparslan, 5 bin 698'ine Miraç, kız bebeklerin 10 bin 63'üne Zeynep, 6 bin 448'ine Elif, 6 bin 432'ine ise Asel ismi verildi.

Türkiye'de 2021 yılında 0-17 yaş grubundaki çocuklarda en çok kullanılan erkek çocuk isimlerinin Yusuf, Mustafa ve Mehmet; kız çocuk isimlerinin ise Zeynep, Elif ve Yağmur olduğu görüldü.

Toplam yaş bağımlılık oranı, 15-64 yaş grubunda çalışma çağındaki her 100 kişi başına düşen, 0-14 ile 65 ve üzeri yaş grubundaki kişi sayısı olarak tanımlanır. ADNKS sonuçlarına göre; 2021 yılında toplam yaş bağımlılık oranı 47,4 oldu. Yaş grubu 15-64 olan her 100 kişi başına düşen, 0-14 yaş grubundaki çocuk sayısını ifade eden çocuk bağımlılık oranı ise 33,0 olarak gerçekleşti.

Çocuk bağımlılık oranı, 1935-2080

Kaynak: TÜİK, Genel Nüfus Sayımları, 1935-1990
              TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2007-2021
              TÜİK, 2018 Nüfus Projeksiyonları, 2025-2080

Milli Eğitim Bakanlığı örgün eğitim istatistiklerine göre; okul öncesi eğitim seviyesinde beş yaş net okullaşma oranının, 2019/'20 öğretim yılında 71,2 iken 2020/'21 öğretim yılında 56,9 olduğu görüldü. Beş yaş net okullaşma oranı cinsiyete göre incelendiğinde, bu oran erkek çocuklar için 57,4, kız çocuklar için 56,3 oldu.

İlkokul seviyesinde net okullaşma oranı 2020/'21 öğretim yılında 93,2, ortaokul seviyesinde net okullaşma oranı 88,9 ve ortaöğretim seviyesinde net okullaşma oranı 87,9 oldu.

Eğitim seviyesi ve cinsiyete göre net okullaşma oranı, 2020/'21

Kaynak: Milli Eğitim Bakanlığı, Milli Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim, 2020/'21

Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı sonuçlarına göre; eğitim kademesi ve cinsiyete göre okul tamamlama oranlarına bakıldığında yıllara göre bir artış gözlendi. İlkokul tamamlama oranı 2015/'16 eğitim ve öğretim döneminde 98,0 iken bu oran 2020/'21 eğitim ve öğretim döneminde 98,6 oldu. Ortaokul tamamlama oranı 2015/'16 eğitim ve öğretim döneminde 93,7 iken bu oran 2020/'21 eğitim ve öğretim döneminde 97,1 oldu. Ortaöğretim tamamlama oranı ise 59,7'den 73,2'ye yükseldi.

Ortaöğretim okul tamamlama oranı cinsiyete göre incelendiğinde, 2020/'21 eğitim ve öğretim döneminde bu oranın erkek çocuklar için 70,5, kız çocuklar için 76,0 olduğu görüldü.

Eğitim kademesi ve cinsiyete göre okul tamamlama oranı, 2015/'16, 2020/'21

Kaynak: TÜİK, Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı, 2015/'16, 2020/'21

Çocuklarda bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre; İnternet kullanım oranı, 6-15 yaş grubundaki çocuklar için 2013 yılında 50,8 iken 2021 yılında 82,7 oldu. İnternet kullanımı cinsiyete göre incelendiğinde, erkek çocukların İnternet kullanım oranının 2013 yılında 53,7 iken 2021 yılında 83,9'a, kız çocukların İnternet kullanım oranının ise 2013 yılında 47,8 iken 2021 yılında 81,5'e yükseldiği görüldü.

Cinsiyete göre çocukların İnternet kullanım oranı, 2013, 2021

Kaynak: TÜİK, Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2013, 2021

Çocuklarda bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre; 2021 yılında, düzenli İnternet kullanan 6-15 yaş grubundaki çocukların İnternet aracılığı ile yürüttüğü faaliyetlerde, çevrimiçi derse katılma 86,2 ile ilk sırayı alırken 83,6 ile ödev veya öğrenme amacıyla İnternete başvurma ikinci sırada yer aldı. Bunu, 66,1 ile oyun oynama veya oyun indirme, 61,0 ile paylaşım sitelerinden video izleme, 55,5 ile İnternet üzerinden sesli veya görüntülü arama yapma izledi. Çocukların İnternette en az yürüttüğü faaliyet ise 9,1 ile İnternet üzerinden alışveriş yapmak oldu.

Çocukların İnternet kullanım amaçları, 2021

Kaynak: TÜİK, Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2021

Düzenli İnternet kullanan çocukların 31,3'ünün İnterneti, sosyal medya için kullandıkları görüldü. Çocuklar sosyal medyayı hafta içi günde ortalama 2 saat 54 dakika, hafta sonu ise günde ortalama 2 saat 44 dakika kullandı.

Yaş grubu 6-15 olan çocukların 36,0'sı dijital oyun oynarken bu oran 6-10 yaş grubundaki çocuklarda 32,7, 11-15 yaş grubundaki çocuklarda ise 39,4 oldu. Dijital oyun oynama oranı yaş grubu ve cinsiyete göre incelendiğinde, 6-15 yaş grubundaki erkek çocukların dijital oyun oynama oranı 46,1 iken kız çocukların dijital oyun oynama oranı 25,4 oldu. Bu oran, 6-10 yaş grubu erkek çocuklarda 38,7, kız çocuklarda 26,4 iken 11-15 yaş grubu erkek çocuklarda 53,7 ve kız çocuklarda 24,4 oldu.

Yaş grubu ve cinsiyete göre çocukların dijital oyun oynama oranı, 2021

Kaynak: TÜİK, Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2021

Dijital oyun oynadığını belirten 6-15 yaş grubundaki çocukların 94,7'sinin hemen her gün veya haftada en az bir defa olmak üzere düzenli olarak dijital oyun oynadığı görüldü. Dijital oyun oynadığını belirten 6-15 yaş grubundaki çocuklar cinsiyete göre incelendiğinde, erkek çocukların 96,2'sinin ve kız çocukların 91,8'inin düzenli olarak dijital oyun oynadığı görüldü.

Cinsiyete göre çocukların dijital oyun oynama sıklığı, 2021

Kaynak: TÜİK, Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2021

Düzenli dijital oyun oynadığını belirten 6-15 yaş grubundaki erkek çocukların günlük ortalama oyun oynama süresi hafta içi 3 saat 2 dakika iken hafta sonu 2 saat 59 dakika oldu. Kız çocukları için bu süre hafta içi 2 saat 18 dakika iken hafta sonu 2 saat 11 dakika oldu.

Düzenli dijital oyun oynayan 6-15 yaş grubundaki çocukların 54,3'ü savaş oyunu oynadığını belirtti. Savaş oyununu 52,0 ile macera/aksiyon, 41,8 ile strateji, 27,5 ile simülasyon, 26,5 ile spor ve 19,1 ile rol yapma oyunları izledi.

Düzenli dijital oyun oynayan çocukların cinsiyete göre oynadıkları oyun türleri, 2021

Kaynak: TÜİK, Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2021

Düzenli dijital oyun oynadığını belirten 6-15 yaş grubu çocukların oynadıkları dijital oyun türleri cinsiyete göre incelendiğinde, erkek çocukların en fazla oynadığı oyun türünün 68,4 ile savaş oyunu, kız çocukların en fazla oynadığı oyun türünün ise 44,3 ile macera/aksiyon oyunu olduğu görüldü.

Evlenme istatistiklerine göre; 16-17 yaş grubunda olan kız çocuklarının resmi evlenmelerinin toplam resmi evlenmeler içindeki oranı 2002 yılında 7,3 iken bu oran 2021 yılında 2,3'e düştü. Diğer taraftan, aynı yaş grubunda olan erkek çocukların resmi evlenmelerinin toplam resmi evlenmeler içindeki oranı 2002 yılında 0,5 iken bu oran 2021 yılında 0,1 oldu.

Cinsiyete göre çocuk evlenmelerinin toplam evlenmeler içindeki oranı, 2002-2021

Kaynak: TÜİK, Evlenme İstatistikleri, 2002-2021

Hanehalkı İşgücü Araştırması 2021 yılı sonuçlarına göre; 15-17 yaş grubundaki çocukların işgücüne katılma oranı 16,4 oldu. İşgücüne katılma oranı cinsiyete göre incelendiğinde, bu oranın erkek çocuklar için 22,9 kız çocuklar için 9,5 olduğu görüldü.

ADNKS sonuçlarına göre; 2021 yılında 22 milyon 738 bin 300 çocuk nüfusun içerisinde babası vefat etmiş çocuk sayısının 272 bin 361, annesi vefat etmiş çocuk sayısının 82 bin 968, hem annesi hem babası vefat etmiş çocuk sayısının ise 4 bin 451 olduğu görüldü.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının verilerine göre; 2021 yılında Türkiye genelinde kuruluş bakımı altında bulunan çocuk sayısının 13 bin 302 olduğu görüldü. Mevcut koruyucu aile sayısı 6 bin 978, koruyucu aile yanında bakımı sağlanan çocuk sayısı ise 8 bin 459 oldu. Evlat edindirilen çocuk sayısı 2021 yılında 495 oldu.

Boşanma istatistiklerine göre; 2021 yılında boşanan çiftlerin sayısı 174 bin 85 oldu. Kesinleşen boşanma davaları sonucunda 165 bin 937 çocuk velayete verildi. Çocukların velayetinin 76,1'inin anneye, 23,9'unun ise babaya verildiği görüldü.

Karayolu trafik kaza istatistiklerine göre; 2020 yılında gerçekleşen trafik kazalarının 15,3'ü ölüm ya da yaralanma ile sonuçlandı. Bu kazalarda toplam 4 bin 866 kişi yaşamını yitirirken ölen kişilerden 430'unu çocuklar oluşturdu. Yaş grubuna göre yaşamını yitiren çocuklar incelendiğinde, ölen çocukların 46,0'sının 0-9 yaş grubunda, 25,1'inin 10-14 yaş grubunda ve 28,8'inin ise 15-17 yaş grubunda olduğu görüldü.