Sürdürülebilir ihracat artışı tarımda bilgiyi kullanmakla mümkün

Tarım 4.0 Teknoloji ve Etki Derneği tarafından düzenlenen Tarım ve Teknoloji Zirvesi’nde Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Birol Celep Tarım ve Gıda Arz Zincirinde Değişen Dinamikler ve E-ticaret konulu oturumda Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı, döngüsel ekonomi, e-ihracat ve EİB’in sürdürülebilirlik çalışmalarını anlattı.  

Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Birol Celep, “Ege Bölgesi’nin sürdürülebilir üretim merkezi olduğunu tüm dünyaya göstermek için öncülük yapmamız gerektiğine inanıyoruz. Biz, bünyesinde 7 tarım birliği bulunan Ege İhracatçı Birlikleri olarak, ihracatı daha az karbon ve su ayak izi bırakarak yapma hedefini benimseyerek kurum içi strateji geliştirme çalışmalarımızda geçtiğimiz 2020 yılını ‘Sürdürülebilirlik Yılı’ olarak ilan etmiş ve bir çalışma grubu kurmuştuk. Kurumumuza ve üyelerimize yönelik çalışmalar ve hayatımıza yeni giren kavramları anlatma hedefleri çerçevesinde Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı ve Döngüsel Ekonomi başlıkları altında çok sayıda webinar düzenledik.” dedi. 

Tarladan çatala strateji tüm paydaşların iş birliği ile başarılabilir

Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı’nı Avrupa’nın yeni büyüme stratejisinin kural setini ortaya koyan yeni bir düzenleme, pek çok sektörü etkiliyor ve ana amacı AB’nin 2050’ye kadar net sera gazı emisyonlarının sıfırlanması olarak tanımlayan Celep sözlerine şöyle devam etti: 

“Bu strateji çerçevesinde ekonomik büyümenin kaynak kullanımına bağlılığının sona erdirilmesi, ve kimsenin ve hiçbir bölgenin geride bırakılmaması hedefleniyor. Yani Mutabakat, emisyonları azaltırken iş imkanları yaratacak ve yaşam kalitesini artıracaktır. Bizde bu kapsamda, Tarladan Çatala Stratejisi oluşturduk.  Bu stratejiyle; Organik tarıma ayrılan alanların artırılması, kimyasal pestisitler gübreler ve antibiyotiklerin kullanımını ciddi oranda azaltacak tedbirler alınması, tüketiciler için gıda takibi (ulaşılabilirlik, gıdanın nereden geldiği, çevresel ayak izi, besin değeri, dijital araçların kullanımı, vb.), tağşişle mücadele, üretimi zararlılar ve hastalıklardan korumak için yenilikçi teknikler, taşıma, depolama, paketleme ve gıda atıkları konusunda gıda işleme ve perakende sektörlerinin çevresel etkilerini azaltma alanlarında politika değişiklikleri. Biz bunları değer zincirindeki tüm paydaşlar yani özel sektörün yanında kamu kurumlarının iş birliği ile başarabiliriz.”

Yeşil satın alma ve tedarik zincirleri ortaya çıkıyor

Celep’e göre tarım sektörü dünyanın ve insanlığın geleceğinin tam merkezinde ve sektörün sürdürülebilirliği ve gelişimi için teknolojik gelişmelerin takibi ve adaptasyonu olmazsa olmaz. 

“Ekonomide sürdürülebilirlik dendiğinde tarımda geçerliliği olan döngüsel ekonomi kavramından bahsetmek gerekir. Döngüsel Ekonomi Modeli, bildiğiniz üzere; ham maddeden atık oluşumuna kadar geçen süreçte tüm bireyleri bir yandan yenilenebilir enerji kaynaklarına yöneltirken, tüketimi azaltmayı, geri dönüşümü ve yeniden kullanımı da teşvik ediyor. Yeni nesilleri sürdürülebilir iş ve yaşam modellerine yönlendirerek toplumsal faydaya katkıda bulunuyor. İklim değişikliği ile etkin mücadele etmemizi sağlayan model iş dünyası için daha fazla fırsat ve yeni iş imkanı doğuruyor. Sürdürülebilir üretim ve tüketim alışkanlıkları geliştikçe sıfır atık yaklaşımını benimseyen yeşil satın alma ve tedarik zincirleri ortaya çıkıyor. Bizler de üzerimize düşen görev ve sorumlulukların bilincindeyiz ve bu sebeple döngüsel ekonomi kavramının etrafında bir ekosistem yaratmak için öncelikle sektör mensuplarına ve ürün tedarik ettiğimiz paydaşlara farkındalık kazandırmamız gerekiyor.” 

Tarımsal ürün ihracatımız orta vadede 10 milyar dolara çıkacak

“Gelecek birkaç 10 yıl, bilginin etrafında şekillenecek.” diyen Celep, tarımda bilgiyi kullanmak, yorumlamanın verimliliği arttırmayı sağlayacağı görüşünde ve bu döngünün bir diğer çıktısının ise sürdürülebilir ihracat artışının sağlanması olduğuna dikkat çekiyor.

“Son dönemde biraz önce bahsettiğim stratejilerle uyumlu şekilde atılan adımlardan bir diğeri ise Dikili, Bayındır, Kınık ve Bergama gibi Tarım İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri oluşturulmasıdır. Bu OSB’ler sayesinde, Bölgemizde bugün yıllık 5 milyar dolar seviyesinde olan tarımsal ürün ihracatımızın orta vadede 10 milyar dolara çıkacağını öngörüyoruz. Türkiye’nin coğrafi zenginliğini iyi değerlendirmek, tüm paydaşların katılımıyla ortak akıl çerçevesinde oluşturulacak politikalarla geleceği şekillendirmek vizyonumuz olmalı. Bunun için herkes taşın altına elini koymalı. Ege Bölgesi’nde büyük tarımsal potansiyelin olduğu bir gerçek. Üretiminde ve dış ticaretinde dünyada ilk sırada yer aldığımız üzüm, incir, kayısı, fındık, kiraz, defne, kekik gibi ürünleri daha değerli kılmalı, katma değerli şekilde ihraç etmeliyiz. Ülkemizde ihtiyaç duyulan ancak yeterince üretilmediği için diğer ülkelerden tedarik edilen ürünlere de daha fazla yatırım yapmalıyız.” 

E-ihracat rakamımız 1,4 milyar dolara ulaştı

Birol Celep, Türkiye’de ön plana çıkan ihracat türünün genellikle B2B (firmadan firmaya) olsa da son zamanlardaki B2C (firmadan müşteriye) ticaret hacminde büyük artışlar yaşandığını açıkladı.

“E-ihracat dayanıklı tüketim ürünleri açısından daha çok fırsata sahip. Ticaret Bakanlığımızca 2020 Haziran ayı itibarıyla e-ihracat kaydı devreye alındı ve veriler elde edilmeye başlandı. Haziran-Aralık 2020 dönemi için, yani 6 aylık bir dönem için ülkemiz genel ihracat rakamı 108 milyar dolarken, aynı dönemde e-ihracat rakamımız 1,4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu altı aylık dönemde e-ihracatın genel ihracata oranı ise yüzde 1,3 olarak tespit edildi. Bu oran dünyada yaklaşık yüzde 4,4 seviyesinde. Ticaret Bakanlığımız, çatı kuruluşu olarak yurt dışında farklı noktalarda 'yurt dışı lojistik merkezleri' açmak için çalışmalar yürütüyor. Bu merkezlerin ülkemizden gerçekleşen e-ihracata önemli katkı sağlamasını bekliyoruz. Firmalar da e-ihracat için 4 ana konuya odaklanmalı, bunlar markalaşma, satış kanalının oluşturulması, eğitimli kadro ve lojistik-depolama olarak özetlenebilir.”