Çocukları sebzeleri denemeye zorlamayın; sadece cesaretlendirin

Erken yaşta gelişen yeme alışkanlıkları yetişkinlikte de sürüyor. Çocuklara sebzeyi sevdirmek onların gelişimi açısından çok önemli. Sabri Ülker Vakfı, özellikle okul öncesi dönemin çocukların sebzeleri keşfetmeleri için önemli bir zaman dilimi olduğunu vurguluyor ve şu önerilerde bulunuyor: ‘Tadım yapmak, küçük çocukları çeşitli sebzelerle tanıştırmanın iyi bir yolu olabilir. Alışılmış yemek zamanları dışında yeni tatlar denemek de işe yarayabilir. Ancak çocukları sebzeleri denemeye zorlamayın, sadece cesaretlendirin.’

Hepimiz bol miktarda farklı sebzeyi tüketmenin sağlığımız için önemli olduğunu biliyoruz. Çünkü bu besinler birçok vitamin, mineral ve lif içeriyor. Erken yaşta gelişen yeme alışkanlıkları yetişkinlikte de devam ediyor. Okul öncesi dönem, çocukların çok farklı sebzeyi ve diğer besinleri keşfetmeleri ve deneyimlemeleri, ömür boyu sağlıklı ve çeşitli beslenmeyi alışkanlık haline getirmeleri için oldukça önemli bir zaman dilimi. Bitkilerin her türlü yenebilen kısmı büyük çoğunlukla sebze ve meyve grubu altında toplanıyor. Bileşimlerinin önemli kısmı sudan oluşan sebzeler, günlük enerji, yağ ve protein gereksinimine çok az katkıda bulunsa da vücutta önemli işleve sahip vitamin ve mineraller bakımından oldukça zengin içeriğe sahip. Bu nedenle yeterli ve dengeli bir diyette sebzeler olmazsa olmaz! 

Tadım yapmak çocuklar için iyi bir yol

Faydaları saymakla bitmeyen sebzeleri çocuklara sevdirmek, onların gelişimi açısından büyük önem taşıyor. İngiliz Beslenme Vakfı’nın (BNF) bunun için hazırladığı öneriler pek çok aileye rehber olabilecek nitelikte… Küçük çocuklar genellikle yeni yiyecekler konusunda doğal olarak temkinli. Bu yüzden farklı bir şey denemelerini sağlamak için birden fazla girişimde bulunmak gerekebilir. Bu yiyecekler içerisinde sebzeler daha da dezavantajlı olabilir! Havuç ve kabak gibi… Bunun temel nedeni, brokoli, karnabahar, ıspanak, pazı ve lahana gibi bazı sebzelerin doğal olarak acı daha doğrusu kekremsi (‘acı-ekşi’ tat) bir tada sahip olması ve küçük çocukların daha büyük çocuklar ve yetişkinlere göre bu tatlara daha duyarlı olması. Yani diğer yiyeceklere kıyasla sebzelerin çocuklar tarafından reddedilme olasılığı daha yüksek. Tadım yapmak, küçük çocukları çeşitli sebzelerle tanıştırmanın iyi bir yolu olabilir. Alışılmış yemek zamanlarının dışında yeni tatları denemek, çocukların yeni yiyeceklere farklı bir şekilde yaklaşmasına, diğer çocuklarla rahat bir ortamda tatları ve dokuları keşfetmelerine olanak tanıyabilir.

Tatmadan önce koklamalarını sağlayın

Okul öncesi dönemdeki çocuklar için düzenlenebilecek tadım seansı için bazı önemli ipuçları;

• Tadım için üç farklı sebze seçin.
• Sebzeleri küçük boyutlarda kesin ve sunarken daha dikkat çekici hale getirin (renkli kâselerde sunum yapmak gibi).
• Her çocuğa özel bir tabak verin. Sebzeleri bir kaşıkla tabağa kendilerinin servis etmelerine izin verin.
• Tatmadan önce her sebzeyi koklamalarını sağlayın ve ne fark ettiklerini sorun. Sebzeleri olumlu nesnelere veya deneyimlere benzetebilirsiniz. Örneğin; bu biber güneş kadar sarı, güneş ışığı gibi!
• Her seferinde tek bir sebzenin denenmesi ve her farklı sebze tadımı arasında bir yudum su tüketilmesini sağlayın, ancak zorlamayın.
• Çocukları sebzeleri denemeye zorlamayın, sadece cesaretlendirin. Önce çocuğun yakın çevresi ve en önemlisi de annesinin denemesi çok önemli
• Çocuklara sebzeleri denedikleri için isimlerinin yer alacağı bir tadım sertifikası yapın ya da onu ödüllendirin. Örneğin tadım yaptığınızda çocuğunuzla dışarıda, oyun bahçesinde birlikte oyun oynayın.  

Hastalıklara karşı direncin anahtarı

Farklı mevsimlerde farklı sebze türleri yetiştiriliyor ve tüketiliyor. Sebzelerin mevsimine uygun şekilde, düzenli olarak tüketilmesi insan vücudu açısından büyük öneme sahip. İşte sebzelerin faydaları...

• Sebzeler folik asit, A vitaminin ön ögesi olan beta-karoten, E, C ve B2 vitaminleri, kalsiyum, potasyum, demir, magnezyum, posa ve diğer besin ögesi olmayan ama önemli biyolojik fonksiyonu olan, antioksidan özelliğe sahip bileşiklerden zengindir. 
• Zararlı maddelerin vücuttan atılmasına yardımcı olur. 
• Özellikle çocukluk çağı için önemli olan büyüme ve gelişmeye yardım eder. 
• Hücre yenilenmesini ve doku onarımını sağlar. 
• Deri ve göz sağlığı için temel ögeler içerir. 
• Diş ve diş eti sağlığını korur. 
• Kan yapımında görev alan ögelerden zengindir. 
• Hastalıklara karşı direncin oluşumunda etkindirler. Dengesiz beslenmeye bağlı şişmanlık ve kronik hastalıkların (kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, bazı kanser türleri) oluşma riskini azaltır. 
• Bağırsakların düzenli çalışmasına yardımcı olur. 

Kaynaklar:

1. British Nutrition Foundation (BNF), I don’t like it! Helping young children learn to love Vegetables. Erişim Tarihi: 24.02.2021, https://www.foodafactoflife.org.uk/news/i-dont-like-it-helping-young-children-learn-to-love-vegetables/